Etap planowania produkcji jest to kluczowy proces zapewniający optymalne wykorzystanie możliwości wytwórczych oraz terminową realizację zamówień. Charakter pracy w firmie działającej w trybie ciągłym dodatkowo może generować wiele nieprzewidzianych sytuacji, które planista musi na bieżąco uwzględniać w trakcie planowania.
W idealnym harmonogramie produkcji, ustalone na początku miesiąca lub tygodnia zadania są wykonywane w terminie a sam plan wykonany jest od początku do końca bez żadnych zmian ani poprawek. Niestety ideały nie istnieją lub zdarzają się niezwykle rzadko. Zadaniem planisty jest tak zorganizować grafik prac, aby jak najbardziej efektywnie zagospodarować moce przerobowe przy jednoczesnym minimalizowaniu kosztów oraz odpadów. Zadanie to jest niezwykle odpowiedzialne i trudne, szczególnie gdy dochodzi do tego czynnik ludzki, który z zasady jest trudny do przewidzenia.
Tryb pracy ciągły
Mamy z nim do czynienia gdy ze względu na charakter produkcji musi być ona kontynuowana 24 godziny na dobę, siedem dni w tygodniu, np. huta. W takim trybie pracuje także wiele zakładów związanych z przemysłem tworzyw sztucznych, w których etap rozpoczęcia i zakończenia pracy maszyny generuje wysokie koszty i pochłania wiele czasu i energii. O trybie ciągłym pracy można także mówić w przypadku firm, które pracują w systemie 3-brygadowym 24 godziny na dobę przez 5 dni, z wolnymi weekendami. W takich przypadkach często proces produkcji zaplanowany jest z wielotygodniowym nawet wielomiesięcznym wyprzedzeniem, natomiast harmonogram uwzględnia przestoje związane z konserwacją urządzeń.
Zadania planisty
W większych zakładach produkcyjnych, gdy proces produkcyjny jest mocno skomplikowany, do każdej linii dedykowany jest osobny planista. Do jego zadań należy uaktualnianie harmonogramu – usunięcie wykonanych zleceń, wprowadzenie nowych oraz naniesienie ewentualnych korekt. Planowanie produkcji wiąże się z rozległą wiedzą na temat specyfiki danego procesu. Plan musi być ułożony w logiczny i chronologiczny sposób, uwzględniający takie aspekty jak:
– priorytetowość zleceń,
-czas realizacji,
– stopień trudności wykonania,
– indywidualne wymagania klienta,
– produktywność,
– stany magazynowe półproduktów,
– dostępność surowców
– doświadczenie obsady.
Planista musi być w stałym kontakcie z działem sprzedaży, działem zakupów oraz działem technicznym aby móc ocenić faktyczne możliwości produkcji danego zlecenia. Jest współodpowiedzialny za terminowość wykonywanych zleceń oraz reguluje przepływ materiałów. W zakładzie pracującym w trybie ciągłym jest to o tyle istotniejsze, ponieważ dynamika cykli produkcyjnych oraz niemożność dowolnego zatrzymania i rozpoczęcia procesu wymusza dużą elastyczność oraz zdolność przewidywania.
Narzędzia do planowania
Na rynku jest dostępnych wiele programów komputerowych umożliwiających sprawne i efektywne planowanie produkcji. Ich ceny zaczynają się od kilkuset złotych aż do nawet kilku tysięcy. Wszystko zależy od ilości zaangażowanych procesów i stopnia ich rozbudowania. Najtańszą opcją może być zwykły arkusz kalkulacyjny z poprawnie zaprojektowanym makro. Wiele firm specjalizuje się także w prowadzeniu szkoleń dotyczących skutecznego zarządzania i planowania produkcji.