Nowoczesne zarządzanie produkcją – ujęcie procesowe

Podejście procesowe jest powszechnie stosowaną metodą w nowoczesnym zarządzaniu produkcją. Jest ono promowane i wymagane między innymi przez międzynarodowe normy ISO (np. ISO 9001:2015). Polega ono na spojrzeniu na przebieg produkcji w ujęciu procesowym, czyli wyodrębnieniu z całego przebiegu wytwarzania mniejszych procesów, które następnie się definiuje, określa ich kolejność i wzajemne zależności, monitoruje, ocenia skuteczność oraz prowadzi działania korygujące w celu ich doskonalenia.

Wśród procesów wyodrębnia się procesy główne, pomocnicze i zarządzania. Główne są wprost związane z wytwarzaniem (np. produkcja), a ich sprawność zapewniają procesy pomocnicze (np. logistyka wewnętrzna). Zarządcze pozwalają działać całej organizacji.

Podstawową czynnością jest określenie tzw. wejść i wyjść z procesu. Wejściami mogą być przykładowo materiały, dane, know-how czy narzędzia informatyczne. Wyjściem będzie produkt gotowy lub półprodukt. Następnym kluczowym zadaniem jest opisanie przepływu materiałów i informacji w procesie, czyli tego, w jaki sposób materiały i wiedza są dostarczane do procesu, jak są przetwarzane, jaka jest ścieżka technologiczna, ile czasu zajmują czynności.

Podejście procesowe wymaga również zdefiniowania ryzyk i zagrożeń występujących w procesach lub zachodzących między nimi, a następnie ich oceny pod kątem skutków i prawdopodobieństwa ich wystąpienia oraz wykrywalności. W przypadku gdy ryzyko powstania poważnego zakłócenia w procesie jest wysokie, należy zaplanować i wdrożyć działania zapobiegawcze. Nowoczesne firmy coraz częściej oprócz ryzyk zajmują się również szansami w procesach.

Skuteczność każdego procesu jest monitorowana i podlega ocenie. Służą temu zdefiniowane wcześniej wskaźniki. Najbardziej podstawowe to wskaźniki jakościowe (np. liczba reklamacji w stosunku do liczby wykonanych zleceń, liczba części wadliwych  w stosunku do wszystkich wyprodukowanych części), wydajnościowe (jak szybko powstaje produkt), kosztowe (np. jak dużo zużyto materiału do wytworzenia jednostki produktu, jak wiele było nadgodzin) oraz bezpieczeństwa pracy (np. liczba wypadków zakończonych absencją pracownika). W nowoczesnych firmach coraz większą rolę odgrywają wskaźniki środowiskowe (np. zużycie prądu na jednostkę produktu, emisja gazów do atmosfery), ale także związane z zachowaniem poufności danych osobowych lub dotyczących wyrobu.

Ocena skuteczności procesów poprzez bieżące przeglądanie wskaźników jest niezwykle istotna dla funkcjonowania nowoczesnego przedsiębiorstwa, Dzięki temu łatwo i szybko można określić słabości i wdrożyć działania doskonalące. Działania te najczęściej oparte są na schemacie znanym jako Cykl PDCA (od angielskich słów Plan-Do-Check-Act) lub Koło Deminga. Opierają się na usystematyzowanym postępowaniu według kolejnych kroków: 1. Planowanie (jakie obszary wymagają poprawy i jakie działania podjąć), 2. Wykonaniu (wdrożenie zaplanowanych działań), 3. Sprawdzenie rezultatów, 4. Wdrożenie zmian jako standardu, jeśli rezultaty były pozytywne lub przejście do planowania kolejnych działań, jeśli poprzednie nie były skuteczne.

Ujęcie procesowe w zarządzaniu produkcją wymaga wysiłku i dyscypliny, ale z wielu względów się opłaca. Pozwala bowiem dzięki wyodrębnieniu mniejszych procesów znacznie lepiej i taniej zaplanować przepływ materiałów i informacji w całym procesie wytwarzania. Wymusza określenie ryzyk i zagrożeń oraz monitoring skuteczności funkcjonowania procesów, dzięki czemu znacznie łatwiej optymalizować zasoby, znajdować słabości i poprzez działania naprawcze i doskonalące podnosić rentowność produkcji i poziom satysfakcji klientów.

Scroll to Top